مدل یابی علّی خلاقیت بر اساس متغیرهای مکنون هوش،سرعت پردازش اطلاعات و باز بودن نسبت به تجربه ها در دانشجویان شهر تهران

چکیده هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین هوش و خلاقیت و تبیین این رابطه بر اساس عوامل مکنون مرتبه بالاتر نظیر سرعت پردازش اطلاعات و باز بودن نسبت به تجربه ها بود. نمونه این تحقیق شامل 481 نفر از دانشجویان علوم انسانی دانشگاه های تهران بود. برای سنجش هوش از خرده مقیاس های آزمون وکسلر بزرگسالان (wais-r) ، برای سنجش خلاقیت از آزمون های تفکر واگرا، و پرسشتامه هایخلاقیت در زندگی روزمره، پیشرفت خلاقانه و خود پنداره خلاقانه، برای سنجش سرعت پردازش اطلاعات، از دو آزمون مداد-کاغذی زاهلن- وربیندونگز (zvt) و آزمون رمزگردانی (kdt) و برای سنجش باز بودن نسبت به تجربه ها از پرسش نامه پنج عامل شخصیت(neo-ffi) استفاده شد. مدل یابی معادلات ساختاری برای بررسی مدل های مفروض و بررسی روابط بین این متغیرها که بر اساس ادبیات پژوهش تدوین شده بودند، مورد استفاده قرار گرفت.جهتتدوینمدلعلّیخلاقیت،ماتریسهمبستگیکلیهمتغیرهایموردپژوهشتهیهوتنظیمگردید وپسازتهیهماتریسهمبستگیبااستفادهازنرمافزار (amos-18)محاسباتلازمصورتگرفتوبرایمدلپیشنهادیتحلیل،روش هایمختلفبرازشاجراگردید.نتایج این تحقیق نشان داد که از بین سه عامل هوش، باز بودن نسبت به تجربه ها و سرعت پردازش اطلاعات، عامل باز بودن نسبت به تجربه ها تاثیر قویتری بر خلاقیت داشت، همچنین سرعت پردازش اطلاعات نیز تاثیر معنی داری بر خلاقیت داشتولی اثر آن کمتر از باز بودن نسبت به تجربه ها بود، هوش نیز تاثیر معنیداری بر خلاقیت نداشت. همچنین رابطه بین هوش و خلاقیت زمانی که به صورت مکنون در نظر گرفته شدند، بالاتر از زمانی بود که این متغیرها به صورت مشاهده شده در نظر گرفته شدند.بعلاوه سرعت پردازش اطلاعات به عنوان عامل مرتبه بالاتر رابطه بین هوش و خلاقیت را مورد تبیین قرار داد،و تاثیر غیر مستقیم سرعت پردازش اطلاعات بر خلاقیت بیشتر از تاثیر مستقیم آن بود، یعنی هوش به عنوان واسطه بین خلاقیت و سرعت پردازش اطلاعات عمل کرد. باز بودن نسبت به تجربه ها هم، علیرغم همبستگی بالا با هوش و خلاقیت نتوانست به عنوان عامل مرتبه بالا، رابطه موجود بین خلاقیت و هوش را مورد تبیین قرار دهد. واژگان کلیدی: هوش، خلاقیت، سرعت پردازش اطلاعات، باز بودن نسبت به تجربه ها، مدل یابی-معادلاتساختاری.